Situatie
De kinderbijslaginstellingen moeten rekening houden met de gegevens uit het RNP (deze zijn rechtsgeldig tot bewijs van het tegendeel op basis van de Art. 173quater en Art. 173quinquies AKBW) om de hoofdverblijfplaats van de actoren in een dossier te bepalen.
Soms verliezen echter bepaalde actoren (rechthebbende, bijslagtrekkende, rechtgevend kind en potentiële rechthebbende(n)) hun verblijfsrecht (in het elektronisch bericht staat dan dat het adres geschrapt is wegens “verlies van het verblijfsrecht”).
Hoe gaat men te werk wanneer ze in werkelijkheid nog (illegaal) in België verblijven, maar ambtshalve geschrapt zijn?
Advies
Het RNP (met gegevens die door de gemeenten worden geleverd) vermeldt het domicilie en de gezinssamenstelling van alle personen met de Belgische nationaliteit of die wettelijk in België verblijven. Het wettelijk domicilie wordt gedefinieerd als de hoofdverblijfplaats van een persoon. Via het begrip 'domicilie' of 'wettelijk domicilie' kent het recht dus een lokalisatieplaats aan natuurlijke personen toe.
Personen die niet de Belgische nationaliteit hebben, zijn enkel in de gemeenteregisters (en dus in het RNP) opgenomen als ze wettelijk in België verblijven of als een dergelijke procedure loopt.
Aangezien bepaalde gegevens van het RNP vereist zijn om gezinsbijslag toe te kennen, moeten de buitenlandse actoren dus in de praktijk wettelijk in België verblijven, hoewel dat volgens de AKBW niet altijd verplicht is.
Met andere woorden: de manier waarop de hoofdverblijfplaats van de actoren moet worden bepaald is dus in de kinderbijslagsector niet eenvormig vastgelegd.
Voor elk dossier afzonderlijk moet dus systematisch het wetsartikel geraadpleegd worden dat bepaalt hoe de hoofdverblijfplaats vastgesteld moet worden.
Concreet zijn in de kinderbijslagreglementering drie manieren vastgelegd om de verblijfplaats van de actoren aan te tonen:
- enkel het RNP.
- het RNP en een ander officieel document.
- alle mogelijke rechtsmiddelen (een huisbezoek, een getuigenverklaring etc.).
Het is dus niet zo dat personen die illegaal in België verblijven volledig van de kinderbijslag uitgesloten zijn. In CO 1376 van 8 september 2008 tot uitvoering van Art. 68 AKBW werden de bijslagtrekkende bovendien al alternatieven aangeboden als bepaalde betaalmogelijkheden niet mogelijk waren omdat ze hun identiteit niet konden aantonen.
Ieder geval moet gericht en passend behandeld worden: in dienstbrief 996/109 van 17 april 2014 wordt informatie gegeven over de te volgen werkwijze, maar hierbij moet ook benadrukt worden dat huisbezoeken een doorslaggevende rol kunnen spelen.
Dienstbrief 996/109 van 17 april 2014
Concreet dient een kinderbijslagfonds dat weet heeft van een verblijfsadres van een persoon die geschrapt werd in het RNP, een huisbezoek laten uitvoeren. Blijkt die controle positief, dan zal de vaststelling van de controleurs voldoende zijn wanneer de AKBW het recht niet laat afhangen van situaties die via een authentieke bron moeten gevalideerd worden. In de gevallen dat het huisbezoek de aanwezigheid van het gezin in België bevestigt, zijn wij van mening dat de controle jaarlijks dient te gebeuren zolang het gezin niet in het RNP voorkomt.