In het koninklijk besluit van 26 juni 1987 staan verschillende gevallen waarbij van gerechtelijke tenuitvoerlegging moet worden afgezien.
- In artikel 2 van dat besluit staat dat bij een schuld van minder dan 620 EUR verzaakt kan worden aan een gedwongen tenuitvoerlegging van een beslag op roerende en onroerende goederen. Het is de bedoeling om de risico's op deficitair beslag te verminderen. Zo moet ook vermeden worden dat de debiteur disproportioneel gesanctioneerd wordt.
Een beslag is deficitair als de opbrengst ervan zelfs de beslagkosten niet dekt. Die blijven uiteindelijk ten laste van de schuldeiser.De regel van het beperken van de risico's is ook gerechtvaardigd op basis van de heel grote nadelen die het beslag voor de debiteur met zich zou kunnen brengen: bij een niet-deficitair beslag voor de schuldeiser kunnen de honoraria van de deurwaarder en de beslagkosten veel groter zijn dan de oorspronkelijke kinderbijslagschuld.Als middelen van een debiteur verkocht worden, worden die over het algemeen tegen een zeer lage prijs van de hand gedaan. Het beslag tot het einde doorzetten zou de debiteur dus disproportioneel sanctioneren.
Bij fraude van een sociaal verzekerde kan dat echter niet worden aangevoerd. Als het onverschuldigd bedrag uit fraude van de sociaal verzekerde voortvloeit, zijn de grote nadelen die de inbeslagname van zijn middelen met zich brengen uiteindelijk slechts het gevolg van de acties die hij heeft ondernomen om de bijslag ten onrechte te verkrijgen. - In artikel 3 staat dat verzaakt kan worden aan een derdenbeslag op loon als blijkt dat dat geen werkelijke terugvordering met zich zal brengen omdat het loon van de debiteur zo laag is dat het wettelijk niet in beslag genomen kan worden.
De meest voorkomende gevallen van derdenbeslag zijn het loon in beslag nemen (de werkgever is de debiteur van de debiteur van de kinderbijslaginstelling) en het creditsaldo van een bankrekening in beslag nemen (de bankier is de debiteur van de debiteur van de kinderbijslaginstelling). Het derdenbeslag gebeurt per definitie bij de derde en niet bij de debiteur zelf.Hetzelfde geldt voor socialezekerheidsuitkeringen.
In het Gerechtelijk Wetboek is vastgelegd tot welk bedrag op loon beslag mag worden gelegd. Ook voor verschillende socialezekerheidsuitkeringen (pensioen, werkloosheidsuitkering, uitkering voor arbeidsongeschiktheid etc.) werd die grens vastgelegd.
Art. 1409, § 1bis en 1410, § 1 Gerechtelijk Wetboek
Op bepaalde socialezekerheidsuitkeringen kan overigens nooit beslag worden gelegd als derdenbeslag. Dat is meer bepaald het geval voor de kinderbijslag, het leefloon en de inkomensgarantie voor ouderen. Behalve de in de wet vastgelegde uitzonderingen. - In artikel 4 staat dat indien de debiteur in het buitenland woont en in België geen middelen heeft die in beslag kunnen worden genomen, de kinderbijslaginstellingen kunnen verzaken aan gerechtelijke vervolging en gedwongen tenuitvoerlegging.
Zowel de gerechtelijke vervolging als de gedwongen tenuitvoerlegging zijn dus niet nodig bij debiteurs die in het buitenland wonen en geen middelen in België hebben die in beslag kunnen worden genomen. Terugvordering van een debiteur die in het buitenland woont wordt ambtshalve als te onzeker of te bezwarend beschouwd. - In artikel 5 staat dat de kinderbijslaginstellingen kunnen verzaken aan de gedwongen tenuitvoerlegging als de waarde van de in beslag genomen middelen ontoereikend lijkt te zijn om de kosten voor de procedure te dekken.
Die regel betreft het punt waarop de deurwaarder die instaat voor het beslag vaststelt dat de waarde van de in beslag te nemen middelen ontoereikend is om de toekomstige kosten voor de verkoop ervan te dekken. Op dat moment moet beslist worden om een procedure die enkel tot nieuwe kosten zal leiden niet verder te zetten: de mogelijkheid wordt dus geboden om te stoppen in plaats van met puur verlies verder te gaan.Dit gaat dus om een andere situatie dan geen beslag kunnen leggen wegens geen in beslag te nemen middelen, een situatie waarbij de deurwaarder een proces-verbaal van gebrek aan baten opstelt.