Twee personen wonen wettelijk samen wanneer ze een schriftelijke verklaring van wettelijke samenwoning hebben afgelegd bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van hun gemeente.
Verklaring
Tegen ontvangstbewijs.
Afgelegd
De verklaring van wettelijke samenwoning bevat deze gegevens:
- de datum van de verklaring;
- de naam, de voornamen, de plaats en de datum van geboorte van beide partijen;
- de handtekening van beide partijen;
- de gemeenschappelijke woonplaats;
- de vermelding van de wil van beide partijen om wettelijk samen te wonen;
- de vermelding dat beide partijen vooraf kennis hebben genomen van de inhoud van de toepasselijke artikelen uit het Burgerlijk Wetboek;
- en, in voorkomend geval, de vermelding van de overeenkomst die de partijen kunnen sluiten om de wettelijke samenwoning nader te regelen.
Art. 1475 § 1 en art. 1476 Burgerlijk Wetboek
Voorwaarden
Om een verklaring van wettelijke samenwoning te kunnen afleggen, moeten beide partijen voldoen aan deze voorwaarden:
1. niet gehuwd zijn of een andere verklaring van wettelijke samenwoning hebben afgelegd;
2. en niet door de wet onbekwaam verklaard zijn om contracten aan te gaan.
Het Burgerlijk Wetboek acht de volgende personen onbekwaam om contracten aan te gaan: minderjarigen, onbekwaamverklaarden en, in het algemeen, iedereen die de wet verbiedt om bepaalde contracten aan te gaan
De ambtenaar van de burgerlijke stand controleert of aan de voorwaarden voor wettelijke samenwoning is voldaan. Als dat het geval is, schrijft hij de verklaring in het bevolkingsregister in.
Wettelijke samenwoning is ook mogelijk wanneer de betrokken personen niet daadwerkelijk samenwonen.
Het is dus niet vereist dat de personen die wettelijk samenwonen ook een feitelijk gezin vormen.
Rechten en plichten
De wettelijke samenwoning doet een aantal rechten en plichten ontstaan.
Zo wordt ondermeer voorzien:
- in de bescherming van de gemeenschappelijke woning,
- in een bijdrage in de kosten van het huishouden,
- in een aandeel in de schulden van het huishouden en in de schulden aangegaan voor de kinderen,...
De wettelijk samenwonenden kunnen bovendien een samenlevingsovereenkomst afsluiten waarin ze hun wettelijke samenwoning in detail kunnen regelen.
De samenlevingsovereenkomst mag niet afwijken van het dwingende recht rond:
- de wettelijke samenwoning,
- de openbare orde of de goede zeden,
- de regels rond het ouderlijke gezag en de voogdij,
- of de regels die de wettelijke orde van de erfopvolging bepalen.
De overeenkomst wordt in authentieke vorm verleden voor een notaris en wordt vermeld in het bevolkingsregister.
De wettelijke samenwoning beëindigen
De wettelijke samenwoning eindigt:
- automatisch, door het huwelijk of het overlijden van een van de partners;
- of vrijwillig, door een gezamenlijke of een eenzijdige schriftelijke verklaring bij de ambtenaar van de burgerlijke stand.